در دنیای کامپیوتر و دیجیتال برای ارتباط بین برنامه ها و دستگاه های دیجیتالی از جمله کامپیوتر، از پورت به عنوان مقصد نهایی انتقال داده استفاده می شود. پورت ها که دارای شماره های متغیری از صفر تا 65535 هستند، می توانند آدرس مقصد داده و اطلاعات را در بخش گیرنده مشخص نمایند تا داده موردنظر دقیقا به مقصد برسد و امکان اجرایی داشته باشد. در این صفحه با معرفی پورت شبکه و انواع آن، از اهمیت آن در بستر دیجیتالی پرده برمی داریم. پس با پادیر همراه باشید.

پورت شبکه چیست و چه کاربردی دارد؟

پورت شبکه یکی از مهمترین برنامه هایی برای هموار کردن مسیر انتقال داده بین برنامه ها و سیستم های کامپیوتری است. این برنامه که طبیعتا توسط ویندوز خوانده و پرداخته می شود، امکان ایجاد مسیر مشخص انتقال و دریافت داده دیجیتالی را فراهم می کند تا اطلاعات موردنظر دقیقا به بخش مربوطه ارسال شود بدون آنکه مورد دستکاری، ترافیک و…. قرار بگیرد.

پورت های شبکه همواره با استفاده از شماره گذاری، منحصر به فرد می شوند و اهداف متفاوتی را دنبال می کنند. به همین دلیل پورت‌ های مختلفی در بستر شبکه دیجیتالی وجود دارند که از هر یک برای انتقال اطلاعات بین برنامه ها و سیستم های صوتی، تصویری، متنی، آنلاین و غیر آنلاین استفاده می گردد.

از سویی دیگر این برنامه می تواند مدیریت همزمان داده ها را بدون تداخل ایجاد کند. چون انتقال اطلاعات در بستر دیجیتال و قطعات سخت افزاری به صورت همزمان اتفاق می افتد، ممکن است که داده موردنظر مسیر مقصد خود را که یک سیستم یا برنامه خاص است، گم کند. اما پورت منحصر به فرد که برای داده موردنیاز تعریف شده است، از گم شدن مسیر انتقال جلوگیری می کند و بدون توجه به پورت ها و داده های اطلاعاتی که همزمان ارسال شده اند، در مقصد موردنظر دریافت می شوند.

پورت های مورد استفاده در بستر شبکه، امن هستند و امکان هک و دسترسی به داده ها توسط برنامه و افراد ناشناس را به صفر می رساند. این کار با استفاده از فایروال و روترها انجام می شود و امنیت پورت های شبکه را در برابر دسترسی های ناشناس حفظ می کند.

آشنایی با انواع پورت‌ های فیزیکی در شبکه و کامپیوتر

پورت های فیزیکی همانند نامی که دارند، برای برنامه های سخت افزاری و انتقال اطلاعات بین آن ها طراحی شده اند و فعالیتی در بستر اینترنت یا نرم افزار ندارند. این پورت ها برای اتصال و ارتباط بین قطعه سخت افزاری با کامپیوتر و نرم افزار مربوطه استفاده می گردند. این پورت ها به صورت یک سوکت مجزا در قسمت خاصی از قطعات سخت افزاری کامپیوتری مانند مودم و… طراحی شده اند که با اتصال به کابل اترنت، فعالیت موردنظر جهت انتقال اطلاعات را انجام می دهند. از مهمترین آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• پورت صدا
• پورت USB
• پورت LAN
• پورت VGA
• پورت HDMI
• پورت مودم

پورت LAN یا Ethernet چیست و چه ویژگی‌ هایی دارد؟

پورت اترنت یا LAN، از مهم‌ترین پورت های شبکه فیزیکی به شمار می رود که امکان اتصال به اینترنت را برای کامپیوتر، به صورت کابلی فراهم می کند. این پورت، شکل ظاهری مانند پورت تلفن دارد که در قسمت پشتی کیس کامپیوتر جای گرفته است و می تواند با نصب کابل تلفن، اینترنت را برای کامپیوتر موردنظر قابل اتصال سازد.

همچنین از این پورت برای دستگاه های اسکنر جهت چاپ نیز استفاده می شود. چون امکان اشتراک داخلی داده ها را برای دستگاه ها نیز فراهم می کند. این پورت از انواع مختلفی برخوردار است که از نظر ظاهری، سرعت و همچنین نوع عملکرد در چند دسته مختلف تقسیم می شوند.

پورت VGA و نقش آن در اتصال تصویری

این پورت، با طراحی منحصر به فرد و رنگ آبی، حاوی دو عدد پیچ می باشد که امکان اتصال به مانیتور و پروژکتور را به صورت محکم فراهم می کند. کاربرد اصلی این پورت، انتقال اطلاعات تصویری آنالوگ بین کامپیوتر، مانیتور و همچنین پروژکتور است. از طریق این درگاه، می تواند تمامی اطلاعات تصویری کامپیوتر را روی مانیتور با پروژکتور منتقل و قابل مشاهده ساخت.

کیفیت تصاویر انتقال داده شده توسط پورت VGA، حداکثر 1080 پیکسل می باشد اما طبیعتا نسبت به پورت های تصویری دیجیتالی، رزولوشن پایین تری را ایجاد می کنند. جایگاه این پورت ها در پشت مانیتورها و پروژکتورها به طور اورجینال قرار داده شده است.

همچنین بخوانید: پشتیبانی شبکه

پورت HDMI و مزایای استفاده در سیستم‌ های مدرن

این پورت نمونه دیجیتالی پورت VGA به شمار می رود. این درگاه، یک درگاه تصویری دیجیتالی است که ضمن انتقال و ارائه تصاویر با کیفیت فوق العاده بالا و دیجیتالی، می تواند صدا را نیز به صورت همزمان با تصویر، انتقال دهد. به عبارتی استفاده از پورت HDMI، استفاده از پورت صدا را برای کامپیوتر بی نیاز می سازد و می تواند تنها با یک کابل، صدا و تصویر را برای کامپیوتر، نمایشگر، پروژکتور، کنسول های بازی، دستگاه های پخش ویدئو و… فراهم نماید.

این پورت کیفیت تصویر فوق العاده بالایی را منتقل می کند به گونه ای که امکان ارائه تصاویر با کیفیت 8k را دارد. همچنین صدای فراگیر نیز به همراه ارائه تصویر دیجیتالی و باکیفیت صورت می گیرد. این محصول نیز از نظر رزولوشن تصویری، عملکرد، سرعت انتقال و همچنین کاربرد از انواع مختلفی برخوردار است.

پورت صدا (Audio) و کاربرد آن در کامپیوتر

این پورت به عنوان درگاه فیزیکی در انواع دستگاه های گوشی، کامپیوتر، باند و… برای ورودی، خروجی و ضبط صدا به کار می رود. با اتصال میکروفون یا دستگاه های پردازش صوتی، می توان اطلاعات صوتی را جابجا کرد. با وصل کردن کابل صدای بلندگوها به این پورت، می تواند صدای موردنظر ویدئو یا برنامه و سیستم را در کامپیوتر مورد استفاده قرار داد. در صورتی که از پورت HDMI  برای کامپیوتر استفاده نشود، لازم است برای دریافت صدا از این دستگاه، از اتصال کابل بلندگو به پورت صدا مطمئن شد.

این محصول با داشتن عملکرد مختلف، از شکل ظاهری و کاربرد متنوعی برخوردار می باشد:

• پورت صدای جک 5/3 میلی متری برای خروجی صدا می باشد که اغلب برای پخش صدا از گوشی، هدفون و… استفاده می گردد و همواره به رنگ سبز می باشد.
• پورت صدای میکروفون به رنگ قرمز برای دریافت صوت و انتقال به پخش کننده صدا می باشد و با وصل کردن میکروفن به این پورت، می تواند صدا را همزمان از میکروفون دریافت و پخش کند.
• پورت صدای ضبط شده که به رنگ آبی می باشد، برای ضبط همزمان صدا از طریق میکروفون انجام می گیرد.

پورت مودم چیست و در کجا استفاده می ‌شود؟

این پورت نیز به عنوان درگاه برای ارائه اطلاعات اینترنتی و تلفنی استفاده می شود و اغلب روی کامپیوترها، مودم های اینترنتی، دستگاه های تلفن ثابت و… قرار دارد. با استفاده از این پورت می توان به اینترنت تلفن ثابت وصل شد.

شماره پورت‌ های شبکه به زبان ساده

پورت های شبکه سخت افزاری یا نرم افزاری، صرفا از طریق شماره اختصاصی که دارا می باشند، فعالیت مجزا و منحصر به فردی دارند. شماره های پورت از صفر تا 65535 می باشند که هر یک از این شماره ها به عنوان پورت اختصاصی، وظیفه انتقال اطلاعات تصویری، اینترنتی، متنی و… به بخش خاصی از تجهیزات نرم افزاری و سخت افزاری را دارا می باشد.

• پورت 1 تا 1024 به عنوان پورت اختصاصی برای سیستم ها و شبکه های معروف و شناخته شده طراحی و تعبیه شده اند که از مهمترین آن ها می تواند به پورت های http، FTP و DNS اشاره کرد.
• پورت های 1024 تا 49151 پورت های ریجستری می باشند که صرفا برای شبکه های نرم افزاری استفاده می شوند تا انتقال‌ اطلاعات شبکه داخلی را برای برنامه ها و نرم افزارهای مشخص فراهم نمایند.
• پورت 49152 تا 65535 به عنوان پورت های فیزیکی و دینامیک معروف هستند که امکان برقراری ارتباط و انتقال اطلاعات را بین تجهیزات سخت افرادی فراهم می کنند.

معرفی انواع شماره پورت‌ های مجازی رایج در شبکه ‌های کامپیوتری

پورت هایی که دارای شماره رایج هستند و به علت استفاده بیش از حدی که توسط کاربران دارند، به پورت رایج معروف شده اند، به صورت فیزیکی یا نرم افزاری طراحی و استفاده می شوند. از مهمترین آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• شماره پورت شبکه 20 و 21 برای سرویس FTP
• شماره پورت شبکه 22 برای پروتکل SSH
• شماره پورت شبکه 25 برای شبکه SMTP
• شماره پورت شبکه 53 برای سرویس DNS
• شماره پورت شبکه 80 برای پروتکل HTTP
• شماره پورت شبکه 123 برای سرویس NTP
• شماره پورت شبکه 179 برای پروتکل BGP
• شماره پورت شبکه 443 برای پروتکل HTTPS
• شماره پورت شبکه 500 برای سرویس ISAKMP
• شماره پورت شبکه 520 برای پروتکل RIP
• شماره پورت شبکه 587 برای سرویس SMTP
• شماره پورت شبکه 1433 و 1444 برای سرویس Microsoft SQL
• شماره پورت شبکه 2049 برای پروتکل NFS
• شماره پورت شبکه 2082 و 2083 برای استفاده در سرویس cPanel
• شماره پورت شبکه 2222 برای سرویس DirectAdmin
• شماره پورت شبکه 3306 برای سرویس MYSQL
• شماره پورت شبکه 3380 برای سرویس RTP

بررسی کاربرد پورت‌ های شماره 20 و 21 (FTP)

پروتکل FTP انتقال اطلاعات و فایل ها را بین دو سیستم به صورت داخل شبکه ای فراهم می کنند. لذا برای فعالیت موردنظر از پورت شبکه 20 و21 به صورت اختصاصی و منحصر به فرد استفاده می کنند. به غیر از انتقال داده ها، امکان مدیریت آن ها نیز توسط پورت ها در این سرویس امکان پذیر می گردد.

کاربرد پورت شماره 22 در پروتکل SSH

پورت با شماره 22، به صورت اختصاصی برای سرویس و پروتکل SSH طراحی و استفاده می شود. در این پروتکل، با استفاده از پورت موردنظر می تواند انتقال فایل را به صورت ایمن انجام از راه دور انجام داد. از این پورت برای انتقال فایل و اتصال به سرور در بستر کاملا امن و رمزنگاری شده استفاده می شود.

پورت شماره 23 چیست و چرا کمتر استفاده می ‌شود؟

این پورت برای سرویس تلنت مورد استفاده قرار می گیرد. سرویس تلنت امکان انتقال فایل و دسترسی به کامپیوتر و سایر تجهیزات شبکه را از راه دور فراهم می کند. اما به علت عدم رمزنگاری و همچنین اتصال ناایمن، امروزه کمترین میزان استفاده را برای انتقال داده های داخل شبکه ای و نرم افزاری دارد و بیشتر از پورت 22 با پروتکل SSH استفاده می شود.

معرفی پورت‌ های 25، 143 و 110 در ارسال و دریافت ایمیل

پورت هایی که به صورت اختصاصی برای برنامه ایمیل مورد استفاده قرار می گیرند، شامل پورت شبکه 25، 143 و 110 می باشند. اما علت تعدد این پورت، در نوع وظیفه و عملکرد آن ها است. پورت شبکه 25 صرفا برای ارسال ایمیل استفاده می شود و می تواند ایمیل موردنظر را از دستگاه کامپیوتر، لپ تاپ، گوشی و… به سرور ایمیل ارسال نماید.

اما پورت های 110 و 143 صرفا برای دریافت ایمیل از برنامه موردنظر فعالیت می کنند. اما تفاوت خاصی بین عملکرد دو پورت موردنظر وجود دارد. پورت شبکه 110 با دریافت ایمیل از سرور و انتقال آن به کامپیوتر، گوشی و… می تواند آن را حذف کند. اما پورت 143 ضمن حفظ ایمیل در برنامه موردنظر، امکان ایجاد ویرایش و پردازش هایی را روی ایمیل دانلود شده ایجاد می کند.

پورت شماره 80 و نقش آن در HTTP

پروتکل HTTP که امکان وب گردی را در بستر اینترنت برای کاربران کامپیوتر و گوشی همراه امکان پذیر می سازد. با استفاده از پورت 80 امکان انتقال اطلاعات از سرور به مرورگر وب را برای کاربر فراهم می کند. ابر متن های موجود در وب ها در سرعت، کیفیت و حجم بالا توسط پورت 80 به راحتی انتقال داده می شوند.

آشنایی با پورت شماره 443 و کاربرد آن در HTTPS

پروتکل HTTPS یکی از سرویس های وب گردی با ایمنی بالا است که تفاوت آن با سرویس HTTP در حفظ امنیت اطلاعات منتقل شده می باشد. عملکرد این سرویس، مبتنی بر فعالیت رمزنگاری شده توسط پورت 443 است. لذا اطلاعاتی که باید در روی وب سایت درج شود و یا به صورت رمزنگاری شده بدون دسترسی های ناشناس، برای کاربران ارائه گردد، با استفاده از این سرویس و پورت شبکه 443 انجام می گیرد.

معرفی پورت‌ های خطرناک در شبکه و راهکارهای مقابله

پورت های شبکه که تحت عنوان پورت خطرناک معرفی می شوند، طبیعتا به خودی خود خطرناک نیستند. بلکه نحوه استفاده از آن ها و همچنین نوع ایمنی لحاظ شده در بهره گیری از این پورت ها، می تواند به خطرناک بودن استفاده از آن ها منجر شود. یکی از پورت های خطرناک، پورت SSH است.

 این پورت امکان انتقال اطلاعات رمزنگاری شده را فراهم می کند اما اگر با رمزهای ساده پیکربندی شود، طبیعتا امکان نفوذ هکرها و هک اطلاعات را به وجود می آورد. اما برای اینکه از حفظ امنیت پورت ها تلاش شود لازم است از راهکارهای زیر جهت استفاده از آن ها استفاده کنید:

• پورت های باز را جهت ایمن بودن دقیق بررسی نمایید.
• پورت هایی که استفاده نمی شوند را ببندید.
• نوع پورت های که برای سرویس های مختلف استفاده می شود را بررسی کنید.
• تست نفوذ را برای هر یک از پورت ها اعمال کنید.
• پورت SSH  را برای ایمنی بیشتر، دو مرحله ای رمزنگاری کنید.
• با بررسی ترافیک DNS، فیلتر آن را در صورت نیاز انجام دهید.

نتیجه ‌گیری

پورت شبکه که صرفا برای انتقال اطلاعات داخل شبکه ای برای دستگاه هایی مانند کامپیوتر، تلفن همراه و… استفاده می شوند، از تعدد بالایی برخوردار هستند. لذا استفاده از آن ها برای انتقال اطلاعات خاصی، باید با شناخت کامل آن ها انجام بگیرد. لذا پورت های فیزیکی یا نرم افزاری با داشتن مقصد مشخص و سرویس مصرفی مجزا، باید مورد انتخاب قرار بگیرند. این امر نه تنها می تواند اطلاعات متنی، داده ای، صوتی و تصویری را با کیفیت بالاتری انتقال دهد بلکه ایمنی آن را نیز بالاتر ببرد. در این مقاله با معرفی پوت ها و نحوه کارکرد و ایمنی استفاده از آن ها، شناخت جامعی از آن ها را ارائه کردیم.